Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Risicoprofiel

Om de risico's van gemeente Stein in kaart te brengen wordt elk jaar bij de begroting en jaarrekening een risicoprofiel opgesteld. Bij het opstellen van dit risicoprofiel worden de verschillende risico's binnen de organisatie in beeld gebracht. Dit zijn zowel grote als kleine risico’s, risico’s met interne of externe oorzaak, operationeel dan wel strategisch van aard.

Toelichting risico's

Privacy risico’s
Op basis van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) kan een boete worden opgelegd van maximaal 4% van de omzet. Voor de gemeente Stein zou dit een maximale boete van € 3.400.000 kunnen betekenen.

Beveiligingsrisico’s
ICT ransomware en phishing: De ICT-systemen en- of data worden ontoegankelijk. Systemen zullen niet beschikbaar zijn en gegevens zullen niet meer te openen zijn. De dienstverlening naar interne medewerkers en inwoners zal hier hinder van ondervinden.

Garantstellingen
De gemeente staat garant voor instellingen als zij hun verplichtingen niet kunnen nakomen. Kans hierop is zeer klein, omdat er een waarborgfonds bij betrokken is.

Grondexploitaties
Belangrijke uitgangspunten bij het beoordelen van de resultaten van de grondexploitatie zijn het voorzichtigheidsprincipe (verliezen nemen wanneer ze zich voordoen) en realisatieprincipe (winsten nemen bij voldoende zekerheid van behalen). Echter zijn er wel risico’s verbonden aan de grondexploitaties indien er niet voldoende kavels worden afgenomen, waardoor vertraging kan plaatsvinden. In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat door de toenemende complexiteit van de ontwikkelingen en de hoogte van de investeringen de risico’s in de grondexploitaties alsmaar groter worden.

Dossier BAG B.V.
Er kan niet uitgesloten worden dat de gemeente Stein naar aanleiding van het faillissement van BAG B.V. geconfronteerd gaat worden met kosten, gericht op het verwijderen van de op het terrein aanwezige (minerale) reststoffen.

Jeugd zorgaanbieders
De verwachting is dat in 2025 de financiële problemen van de grote jeugdzorg aanbieders nog niet opgelost zullen zijn. De centrumgemeente Maastricht voert namens de 16 Limburgse gemeenten de regie hierin. Gezien het grillige karakter van de jeugdzorg volgen we hierin een gezamenlijke koers. Het is nog niet duidelijke hoe het verdere verloop of resultaat gaat zijn.
In Limburg wordt bekeken hoe het jeugdlandschap anders ingericht kan worden, de zogenaamde Task Force:
De gezamenlijke Limburgse jeugdregio’s zijn op provinciaal niveau op zoek naar een oplossing voor het systeemprobleem in het zorglandschap waarmee ze worden geconfronteerd. Daarvoor moet een visie met een helder perspectief worden uitgewerkt. Op het niveau van de individuele jeugdregio’s speelt de vraag hoe binnen deze visie tot een concrete oplossing kan worden gekomen indien de zorg bij de betrokken zorgaanbieders op korte tot middellange termijn in het gedrang komt.
Het probleem is te groot voor de jeugdregio’s om zonder hulp van het ministerie, VNG, jeugdautoriteit en inspectie op te lossen. Daarom werken deze partijen gezamenlijk met de jeugdregio’s aan een visie die ook uitvoerbaar is.

Risico’s gemeentefonds
Tot en met 2024 geldt voor de groei (accres) van het gemeentefonds de methode dat wanneer de rijksuitgaven stijgen, het gemeentefonds evenredig meegroeit. Omgekeerd geldt hetzelfde: dalen de rijksuitgaven als gevolg van bezuinigingen, dan daalt het gemeentefonds evenredig mee. Dit noemen we de trap-op-trap-af-systematiek (ook wel normeringssystematiek). Vanaf 2025 wordt de koppeling met de rijksuitgaven losgelaten en is het de ontwikkeling van het bruto binnenlands product leidend voor de groei van het gemeentefonds. Daarnaast heeft het Rijk een nieuwe verdeling van het gemeentefonds doorgevoerd per 1 januari 2023 waarbij de herverdeeleffecten voor de eerste drie jaren gemaximeerd zijn.  Voor 2026 en verder houdt het Rijk nog altijd het maximale effect van € 37,50 aan. Bij de evaluatie van het herverdeelmodel kan dit wijzigen. Tot die tijd is er onzekerheid over de hoogte.
Indien er de komende periode geen duidelijk vooruitzicht gaat zijn over hoe het kabinet omgaat met ‘het ravijnjaar’ van de gemeenten zal er in 2025 een plan van aanpak moeten komen om in 2026 te komen tot een sluitende begroting. Oftewel de genoemde denkrichtingen in deze begroting, zullen (voor een gedeelte) uitgewerkt moeten worden.
Tevens zijn er omtrent het gemeentefonds een tweetal stelposten opgenomen waarvan de realisatie onzeker kan zijn. Deze hebben in 2025 een omvang van € 550.000.

Juridische risico’s
Onze gemeente loopt juridische risico’s in zijn algemeenheid, aangezien gemeenten besluiten neemt waartegen bezwaar en beroep kan worden ingesteld.

Fiscale risico’s
De gemeente Stein wordt - mede door veranderingen in wet- en regelgeving - geconfronteerd met een aantal risico’s/onzekerheden op fiscaal gebied.

Loon- en prijsontwikkeling
Inflatie en CAO stijgingen zijn afgedekt met de in de circulaires genoemde percentages. De werkelijkheid kan positief dan wel negatief hiervan afwijken.

Investeringsplanning
In het kader van een reële investeringsplanning is er in de meerjarenraming rekening gehouden dat van de totaal geraamde investeringsbedragen in 2025 80%, in 2026 85 %, en in 2027 90% wordt besteed. Dit wordt met name verwacht door externe onzekerheden en afhankelijkheden. Omdat niet van te voren te bepalen is welke investeringen vertraging oplopen in de uitvoering, wordt het investeringsvolume met een percentage omlaag gebracht. Hierdoor ontstaat een risico in de begroting.